anan habul
ang aitaiyamamago
listenloadingplaying
[aŋ aitaiyamamago]
v. paradigm example
You (pl) are looking at us (excl)
(Tok Pisin) yupela lukim mipela
Speaker: Kadagoi Rawad
bookmark
bor tol gurgurmadi uya uya o mone
daruk waninge mainwai gahum matangani
listenloadingplaying
[daruk waninge mainwai gahum matangani]
phrase
You ate meat, therefore you clean your gums
Speaker: Kadagoi Rawad
bookmark
I digadagade duba ti diyawe
i ditaiyamamago
listenloadingplaying
[i ditaiyamamago]
v. paradigm example
They are looking at us (excl)
(Tok Pisin) ol i lukim mipela
Speaker: Kadagoi Rawad
bookmark
I ditariututimba
listenloadingplaying
[I ditariututimba]
v. paradigm example
They will cut (it) up
(Tok Pisin) ol bai katim (em)
Speaker: Kadagoi Rawad
bookmark
i funamamba
listenloadingplaying
[i funamamba]
v. paradigm example
He/she will fight/hit us (excl)
(Tok Pisin) em bai pait mipela
Speaker: Kadagoi Rawad
bookmark
i i nongaman wasing ngalekanen han kabiaiman
listenloadingplaying
[i i noŋaman wasiŋ ŋalekanәn han kabiaiman]
phrase
He knows the way to catch fish his way
Speaker: Kadagoi Rawad
bookmark
i lala-lo madonggo
listenloadingplaying
[i lala-lo madonggo]
phrase
S/he is in the shelter
(Tok Pisin) em I long ples bilong hait
Speaker: Kadagoi Rawad
bookmark
i madondo ngau naitenge
listenloadingplaying
[i madondo ŋau naitenge]
phrase
s/he sits/sat and I saw it
(Tok Pisin) em i sindaun (/pinis) na mi lukim em pinis
Speaker: Kadagoi Rawad
bookmark
i malal ta, mainwaimi niu neneimba
listenloadingplaying
[i malal ta, mainwaimi niu neneimba]
phrase
He is from another village, therefore he will scrape the coconut
(Tok Pisin) em blo narapela ples, olsem na em bai sigarapim drai
Speaker: Kadagoi Rawad
bookmark
i niu sisinggo milo ngagembawai
i nub hulihulikaman-te madonggo
listenloadingplaying
[i nub hulihulikaman-te madonggo]
phrase
S/he is at the pond
(Tok Pisin) em I long raunwara?
Speaker: Kadagoi Rawad
bookmark
i tamat maniyanen a kaibo, i malal dabok a madongokai
listenloadingplaying
[i tamat maniyanәn a kaibo, i malal dabok a madoŋgokai]
phrase
He is a man from here, but he stays in town
Speaker: Kadagoi Rawad
bookmark
kuloiloi balau yabikanen han
maimai
[maimai]
n.
jewelry, large chest piece that women wear
Speaker: Kadagoi Rawad
bookmark
matan huhulun
listenloadingplaying
[matan huhulun]
n.
ancestor (lit. eyebrow b’c don’t see them b’c so old)
(Tok Pisin) tumbuna, manmeri bilong bipo
Speaker: Kadagoi Rawad
bookmark
Mathusela han milo yanik gadagadaman ebala bor milo yaninggokaiong.
listenloadingplaying
[Mathusela han milo yanik gadagadaman ebala bor milo yaninggokaiong.]
phrase
Mathusela’s bad way of eating food is like how pigs eat food.
Speaker: Kadagoi Rawad
bookmark
mon uyan, main uyan amok, mon uyan amok amok
listenloadingplaying
[mon uyan, main uyan amok, mon uyan amok amok]
phrase
That one is good, this one is very good, that one is very very good
Speaker: Kadagoi Rawad
bookmark
ngahau aipainim kagin uyan ho ngaiyamataiye hudungan sule uyan lo diyawe, ilo girek uyan dingalenge
listenloadingplaying
[ŋahau aipainim kagin uyan ho ŋaiyamataiye huduŋan sule uyan lo diyawe, ilo girek uyan diŋaleŋe]
phrase
I looked after my children with good behaviors and all of them went to school and became smart
(Tok Pisin) mi lukautim ol pikini bilong mi na ol i go long skul na ol i kisim gutpela save
Speaker: Kadagoi Rawad
bookmark
ngahau bor uya uya gurgurmadi
[ŋahau bor uya uya gurgurmadi]
n.
my big black pigs
Speaker: Kadagoi Rawad
bookmark
ngatuli paninge yap nina natun ngale sombawai
listenloadingplaying
[ngatuli paninge yap nina natun ngale sombawai]
phrase
I told him/her to go bring the small knife
(Tok Pisin) Mi tok save long en long kisim liklik naip i kam
Speaker: Kadagoi Rawad
bookmark
ngau dadeng aben te ngago bor ngadadabawai
ngau haitai moya turdo ngaitenge
ngau ilo haiyago ong milo main tipaunauwe
ngau ilo uyanaba ngau ngangalayombawai
ngau malal dabok lo ngabape, ngau ilo uyan ngape
listenloadingplaying
[ŋau malal dabok lo ŋabape, ŋau ilo uyan ŋape]
phrase
If I could go to town, I would be happy
Speaker: Kadagoi Rawad
bookmark
ngau nang panau ngagamukgokai
ngau ngakarekaredinaba
listenloadingplaying
[ngau ngakarekaredinaba]
v. paradigm example
I will scratch them
(Tok Pisin) mi bai skrapim ol
Speaker: Kadagoi Rawad
bookmark
ngau onon ngabale wasing ngawanenge
listenloadingplaying
[ngau onon ngabale wasing ngawanenge]
phrase
I go fishing to catch fish
(Tok Pisin) mi troimawe huk mi kisim pis
Speaker: Kadagoi Rawad
bookmark
nornen ong gaun ti ngaleso panauwe mainwai ngau ilo uyanago. ong ngaleso panaupe, ngau bru sa panope
listenloadingplaying
[nornen oŋ gaun ti ŋaleso panauwe mainwai ŋau ilo uyanago. oŋ ŋaleso panaupe, ŋau bru sa panope]
phrase
You didn’t come and give me the dog yesterday, so I am happy. If you had brought this dog, I would be mad at you
(Tok Pisin) Asde yu no kisim dok ya i kam na mi hamamas long yu. sapos yu kisim i kam olsem mi bai kros long yu
Speaker: Kadagoi Rawad
bookmark
numau aruru tote, numau kukun tahaik
ong ab ilonlo madondo girenggo
ong bom tati ngale palume mainwai bom ta tabulip tanikanen bom ti
listenloadingplaying
[ong bom tati ngale palume mainwai bom ta tabulip tanikanen bom ti]
phrase
You didn’t bring any sago, therefore we won’t turn or eat any sago
Speaker: Kadagoi Rawad
bookmark
ong milo milo salanganindo ngau ngasuge
listenloadingplaying
[ong milo milo salanganindo ngau ngasuge]
phrase
you washed things, I bathed
(Tok Pisin) yu wasim samting pinis, mi was was pinis
Speaker: Kadagoi Rawad
bookmark
ong ngauda taba tape, ong mai dop ngauda taba.
listenloadingplaying
[oŋ ŋauda taba tape, oŋ mai dop ŋauda taba.]
phrase
I will go with you, if you let me go with you
Speaker: Kadagoi Rawad
bookmark
ong nina natun main wabi tape, ngafunomba
listenloadingplaying
[oŋ nina natun main wabi tape, ŋafunomba]
phrase
If you are holding the little knife, I will hit you
Speaker: Kadagoi Rawad
bookmark
ong wasing wai ilom bal tap, ong ngale
listenloadingplaying
[oŋ wasiŋ wai ilom bal tap, oŋ ngale]
phrase
If you think about (taking) the fish, you took it
Speaker: Kadagoi Rawad
bookmark
ongadabdahe lamu/ongadab dahe lamu
listenloadingplaying
[ongadabdahe lamu/ongadab dahe lamu]
phrase
You reached up/You reached up, it (your hand) went up
(Tok Pisin) putim han I go antap
Speaker: Kadagoi Rawad
bookmark
Sileng pain han madok ebo Malu painaiong
listenloadingplaying
[Sileng paiin han madok ebo Malu paiinaiong]
phrase
Sileng Pain’s way of life is like Malu Pain’s
(Tok Pisin) Sileng Pain, sindaun bilong en em olsem Malu Pain
Speaker: Kadagoi Rawad
bookmark
taktak tabulaba?
[taktak tabulaba?]
phrase
What are we doing?
Speaker: Kadagoi Rawad
bookmark
tingaitaiyondop, nina natun hona taraiyawap wai
listenloadingplaying
[tiŋaitaiyondop, nina natun hona taraiyawap wai]
phrase
I don’t look at you, you will (like to) cut me with a small knife
(Tok Pisin) mi no lukim yu, bai yu katim mi wantaim liklik naip
Speaker: Kadagoi Rawad
bookmark
wagamami ngahau bor ti, gaumoni ngahau bor tol da
listenloadingplaying
[wagamami ŋahau bor ti, gaumoni ŋahau bor tol da]
phrase
I didn’t used to have (any) pigs, now I have 3
Speaker: Kadagoi Rawad
bookmark
wasing didin